حسین شهیدی نویسنده و پژوهشگر رسانه در غربت درگذشت

حسین شهیدی رو از مجله صنعت حمل و نقل میشناختم، آدم آروم و مهربون و بی آزاری بود که کلاسهای روزنامه نگاری رو اداره میکرد و جزء کارشناسان مجله بود. جای تاسفه که خیلی از ایران دوستان و عاشقان پیشرفت مردم ایران بناچار در غربت زندگی و در غربت به سوی مرگ میروند، بی آنکه آرزوهاشون برای ایران تحقق یافته باشه. متن زیر خلاصه مقاله جالب حسین شهیدی به نام "از رسالت تا حرفه" است که از سایت بی بی سی برداشت شده... روح این دوست و هموطن عزیز شاد باد.

در فهرست "۱۰ کشور پرسانسور جهان"، که "کمیته حمایت از روزنامه نگاران"، مستقر در نیویورک، تهیه کرده است، ایران پس از اریتره، کره شمالی، و سوریه در رتبه چهارم است.شش کشور دیگر این فهرست به ترتیب عبارتند از: گینه استوائی، ازبکستان، برمه، عربستان سعودی، کوبا و بلاروس.

"کمیته حمایت از روزنامه نگاران" برای تنظیم فهرست خود از ۱۵ معیار استفاده می کند، از جمله: بستن وبسایت؛ محدودیت ضبط و پخش الکترونیک؛ محدودیت فعالیت رسانه های خصوصی یا مستقل؛ محدودیت حرکت روزنامه نگاران؛ ضرورت کسب پروانه برای کار روزنامه نگاری؛ پارازیت انداختن بر رادیو و تلویزیون های خارجی؛ و ممنوعیت کار خبرنگاران خارجی.

"کمیته حمایت از روزنامه نگاران" می گوید دست کم ۱۰ قلم از این ۱۵ معیار در مورد هریک از ۱۰ کشور موجود در فهرست صادق بوده اند. شش کشور ترکمنستان، چین، اتیوپی، ویتنام، سودان و جمهوری آذربایجان از نظر شدت سانسور اندکی با ۱۰ کشور نخست فاصله داشته اند.

"سازمان گزارشگران بدون مرز"، مستقر در پاریس، هر سال گزارشی به نام "شاخص آزادی مطبوعات" منتشر می کند که درآن تعرض به رسانه ها، وجود یا عدم مجازات برای متعرضان به رسانه ها، میزان خودسانسوری، توانائی رسانه ها برای تحقیق و انتقاد، فشارهای مالی، ضوابط قانونی ناظر بر رسانه ها، درجه آزادی رسانه های بخش عمومی، و تعرض به آزادی جریان اطلاعات در اینترنت اندازه گیری می شود. در گزارش امسال این سازمان، "شاخص آزادی مطبوعات ۲۰۱۲-۲۰۱۱"، همان "ده کشور پر سانسور جهان" در پائین ترین رده های فهرست ۱۷۹ کشور قرار دارند. ایران در رتبه ۱۷۵، با انتهای جدول چهار پله فاصله دارد و بالاتر از سوریه، ترکمنستان، کره شمالی، و اریتره قرار گرفته.

هر دو جدول به طور کلی این واقعیت را نشان می دهند که آزادی رسانه ها با درجه رشد اقتصادی کشور ها رابطه مستقیمی دارد. در"شاخص آزادی مطبوعات"، آزادترین رسانه ها را در فنلاند و نروژ می توان یافت که تولید ناخالص داخلی سرانه شان در سال ۲۰۱۱ به ترتیب ۳۶,۷۰۰ و ۵۴,۲۰۰ دلار آمریکا بود.

در میان "۱۰ کشور پرسانسور" جهان، شهروندان ۶ کشور تولید سرانه ای بسیار کم تر از تولید ناخالص سرانه سالانه جهان، که در حدود ۱۰,۷۰۰ دلار است، دارند کوبا (۹۹۰۰)، سوریه (۵,۰۴۱)، ازبکستان (۳,۳۰۲)، کره شمالی (۱,۸۰۰)، برمه (۱,۳۲۵) و اریتره (۷۳۵). تولید سرانه در دو کشور - بلا روس (۱۵,۰۲۸) و ایران (۱۳,۰۵۳) - تا حدی از این مبلغ بیشتر، و در دوکشور نفت خیز - عربستان سعودی (۲۴,۲۳۷) و گینه استوائی (۱۹,۳۵۶) - دوبرابر یا بالاتر است. "کمیته حمایت از روزنامه نگاران" یادآوری می کند که در عربستان سعودی و گینه استوائی فاصله ثروت رهبران و توده مردم بسیار زیاد است.

اما علاوه بر موقعیت اقتصادی، ساختار سیاسی و اجتماعی کشورها نیز بر آزادی رسانه ها تاثیر می گذارد. "کمیته حمایت از روزنامه نگاران" می گوید یک وجه اشتراک "۱۰ کشور پرسانسور" وجود نوعی حکومت استبدادی است. "رهبران این کشورها به سبب روابط خانوادگی، کودتا، انتخابات تقلبی، یا ترکیبی از این عوامل به قدرت رسیده اند و در بسیاری موارد بحث در باره مشروعیت رهبران، علت اصلی سانسور و سرکوب رسانه هاست."
در ایران سرکوب مطبوعات که، به جز دوره هائی کوتاه، اززمان ظهور مطبوعات در کشور رایج بوده، پس از انتخابات بحث انگیز ریاست جمهوری در سال ۱۳۸۸ شدیدتر شد. از آن زمان، ده ها روزنامه نگار بازداشت شده اند، و ده ها نفر دیگر، گاه پس از مدتی زندان کشیدن، ایران را ترک کرده اند تا بتوانند آزادانه به کار روزنامه نگاری ادامه بدهند.

بهمن احمدی امویی و همسرش ژیلا بنی یعقوب از جمله اولین قربانیان این حمله به مطبوعات بودند. بهمن و ژیلا یک هفته پس از انتخابات با هم در منزل خود بازداشت و به زندان اوین منتقل شدند.

ژیلا پس از دو ماه به قید وثیقه آزاد شد و سپس به " یک سال حبس تعزیری با احتساب ایام بازداشت قبلی" و محرومیت " به مدت سی سال از حرفه روزنامه نگاری و هر نوع ورود نوشتاری و گفتاری تحت هر عنوان در مسائل اجتماعی و فرهنگی" محکوم شد. چهارماه بعد، "دادگاه انقلاب" بهمن را به " هفت سال و چهارماه حبس تعزیری و ۳۴ ضربه شلاق" محکوم کرد. در دادگاه تجدید نظر مدت زندان بهمن به پنج سال و چهارماه کاهش یافت.




نظرات