در نامه ای که رستم فرخزداد سردار سپاه ایران در جنگ قادسیه به برادرش می نویسد، پیش بینی می کند که اگر ایران از اعراب شکست بخورد، آینده ی ایران چنین خواهد بود که فردوسی آن را بسیار زیبا نوشته است:
چـو بـا تـخت، مـنبـر بـرابــر شود همه نــــام، بـوبکر و عـمَر شـود
تــبــه گـــردد آن رنــج‌هــای دراز شـود نــاســزا شـاه گـردن فـراز
چـو روز انـدر آیـــد بـــه روز دراز نـشیــب دراز اسـت پــیش فـراز
از ایـــرانی و تــرک و از تــازیــان نژادی پـــدیـــد آیـد انــدر میان
نــه ایــران؛ نـه ترک و نـه تازی بود سخن¬ها بـه کــردار، بــازی بـــود
بـرنـجـد یـکـی دیــگـری بـرخـورد بـه داد و بـه بـخشش کسی ننگرد
ز پـیـمـان بــگــردنــد و از راسـتــی گرامـی شـود کـژی و کـاستی
کشــاورز و جــنـگی شـود بـی‌هـنـر نـژاد و گـهـر کـم‌تـر آید به بـر
ربــایـد هــمـی این از آن آن از این ز نفـریــن نـدانـنــد بــاز آفرین
نــهــان بـــدتــر از آشـکـارا شـــود دل شـاه‌شان سنـگ خـارا شــود
بــد انـدیـش گـردد پـسر بــر پـــدر پدر همـچنین بـر پـسر چــاره‌گـر
شــود بــنــده‌ی بــی‌هـنـر شـهریــار نــژاد و بـزرگــی نیـایـد بـه کـار
بـــه گــیتـی کـسی را نـمـانــد وفــا روان و زبـان‌هـا شـود پــر جــفـا
چـنـان فـاش گـردد غم و رنج و شور که شادی بـه هـنگام بهـرام گـور
نــیـایــد بـــهــار از زمــستـان پـدیـد نـــیارنـــد هــنگــام رامـش نـبـیـد
نه جشن و نه رامش نه کوشش نه کام هـمـه تـنبل و چــــــاره و ســاز دام
پــدر بـــا پــسـر کـیـن سـیــم آورد خورش کشک و پوشش گلیم آورد
زیـــان کـسـان از پی سـود خـویـش بــجــویــنـد و دیـن اندر آرند پیش
بـــریــزنــد خــون از پــی خـواسـتـه شــود روزگــار مـهــان کــاســتــه
چــــو بـسـیار از ایـن داسـتان بگذرد کـسـی سـوی آزادگی نــنــگـــرد
تخت: سیاست
منبر: دین
ترک: ترکان غزنوی
چاره: نیرنگ. چاره گر: نیرنگ باز
رامش: جشن، شادی. فردوسی می گوید با رفتن شادی، کار و نو آوری هم از میان می رود و چون با آمدن فرهنگ عزاداری، شور کاری نابود می شود، همه تنبل می شوند و تنبلی هم به دنبال خود نیرنگ بازی می آورد.
نَبید: شراب.
سیم: پول.
مهان: بزرگان. نخبگان
چـو بـا تـخت، مـنبـر بـرابــر شود همه نــــام، بـوبکر و عـمَر شـود
تــبــه گـــردد آن رنــج‌هــای دراز شـود نــاســزا شـاه گـردن فـراز
چـو روز انـدر آیـــد بـــه روز دراز نـشیــب دراز اسـت پــیش فـراز
از ایـــرانی و تــرک و از تــازیــان نژادی پـــدیـــد آیـد انــدر میان
نــه ایــران؛ نـه ترک و نـه تازی بود سخن¬ها بـه کــردار، بــازی بـــود
بـرنـجـد یـکـی دیــگـری بـرخـورد بـه داد و بـه بـخشش کسی ننگرد
ز پـیـمـان بــگــردنــد و از راسـتــی گرامـی شـود کـژی و کـاستی
کشــاورز و جــنـگی شـود بـی‌هـنـر نـژاد و گـهـر کـم‌تـر آید به بـر
ربــایـد هــمـی این از آن آن از این ز نفـریــن نـدانـنــد بــاز آفرین
نــهــان بـــدتــر از آشـکـارا شـــود دل شـاه‌شان سنـگ خـارا شــود
بــد انـدیـش گـردد پـسر بــر پـــدر پدر همـچنین بـر پـسر چــاره‌گـر
شــود بــنــده‌ی بــی‌هـنـر شـهریــار نــژاد و بـزرگــی نیـایـد بـه کـار
بـــه گــیتـی کـسی را نـمـانــد وفــا روان و زبـان‌هـا شـود پــر جــفـا
چـنـان فـاش گـردد غم و رنج و شور که شادی بـه هـنگام بهـرام گـور
نــیـایــد بـــهــار از زمــستـان پـدیـد نـــیارنـــد هــنگــام رامـش نـبـیـد
نه جشن و نه رامش نه کوشش نه کام هـمـه تـنبل و چــــــاره و ســاز دام
پــدر بـــا پــسـر کـیـن سـیــم آورد خورش کشک و پوشش گلیم آورد
زیـــان کـسـان از پی سـود خـویـش بــجــویــنـد و دیـن اندر آرند پیش
بـــریــزنــد خــون از پــی خـواسـتـه شــود روزگــار مـهــان کــاســتــه
چــــو بـسـیار از ایـن داسـتان بگذرد کـسـی سـوی آزادگی نــنــگـــرد
تخت: سیاست
منبر: دین
ترک: ترکان غزنوی
چاره: نیرنگ. چاره گر: نیرنگ باز
رامش: جشن، شادی. فردوسی می گوید با رفتن شادی، کار و نو آوری هم از میان می رود و چون با آمدن فرهنگ عزاداری، شور کاری نابود می شود، همه تنبل می شوند و تنبلی هم به دنبال خود نیرنگ بازی می آورد.
نَبید: شراب.
سیم: پول.
مهان: بزرگان. نخبگان
 |
| مجسمه واژگون شده فردوسی مقابل دانشگاه فردوسی مشهد |
نظرات
ارسال یک نظر
با نظرات خود ما را در بهبود مطالب یاری کنید